Doğal gaz ve ham petrol fiyatları, artan talep ve ABD’nin Rusya’ya yönelik yaptırımları nedeniyle son dönemde yükseldi. Yükselen enerji fiyatları Euro Bölgesi’nin enflasyon görünümünü tehlikeye atabilir ve bölge ekonomisini stagflasyona itebilir.
Hem ham petrol hem de doğal gaz fiyatları, artan enerji talepleri ve ABD’nin Rusya’ya yönelik yeni yaptırımları nedeniyle Ocak ayında keskin bir artış gösterdi. NYMEX’te vadeli doğal gaz kontratları, pazartesi günü gerilemeden önce kısa bir süre için milyon İngiliz termal birimi (MMBtu) başına 4,37 dolara yükseldi ve bu seviye en son Aralık 2022’de görüldü. Bu arada, WTI ve Brent dahil olmak üzere ham petrol vadeli işlemleri Ağustos 2024’ten bu yana en yüksek seviyelerine yükseldi.
Doğal gazdaki fiyat artışının başlıca nedeni kuzey yarımküredeki soğuk hava nedeniyle artan talep olurken, ham petrol fiyatlarındaki sıçrama, görevden ayrılan Biden yönetimi tarafından uygulanan yeni yaptırımlarla tetiklendi.
Doğal gaz fiyatları ikiye katlandı
Doğal gaz fiyatları Ekim 2024’ten bu yana iki katına çıkarak MMBtu başına 2 doların altından salı günü Asya seansı itibarıyla MMBtu başına 4 doların hemen altına yükseldi. ABD Enerji Enformasyon İdaresi’ne göre, Hollanda’daki Unvan Transfer Tesisi’nde (TTF) teslim edilmek üzere vadeli doğal gaz kontratları 8 Ocak’ta sona eren hafta itibarıyla haftalık ortalama MMBtu başına 14,55 dolara yükselerek geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 27 artış gösterdi. Aralık başından bu yana WTI vadeli işlemleri yüzde 17, Brent vadeli işlemleri ise yüzde 14 artarak sırasıyla varil başına 78 ve 80 dolar eşiklerine ulaştı.
Amerikan Petrol Enstitüsü (API) verileri, ABD petrol stoklarının 5 Ocak’ta sona eren hafta üst üste yedinci kez düştüğünü gösterdi. Geçtiğimiz cuma günü ABD, Rusya’nın petrol ihracatına yönelik yeni yaptırımlar açıkladı ve üreticiler Gazprom Neft ve Surgutneftegaz’ın yanı sıra Rus petrolü taşıyan 183 gemiyi hedef aldı.
Donald Trump’ın göreve başlamasına bir hafta kala, Avrupa ülkeleri siyasi belirsizliklerle boğuşurken artan enerji fiyatları, özellikle imalat faaliyetlerini etkileyerek Euro Bölgesi ekonomisi için önemli riskler oluşturuyor.
Euro Bölgesi’nde stagflasyon riskleri devam ediyor
Yükselen enerji fiyatları, Rusya’nın 2022’de Ukrayna’ya saldırmasıyla yaşanan krizi hatırlatarak Euro bölgesinde enflasyon görünümünü zorlaştırabilir. Avrupa Merkez Bankası (ECB) bu yıl ekonomik büyüme ile artan enflasyonist baskıları dengelemekte zorlanacak gibi görünüyor.
Compital.com Avustralya’da kıdemli piyasa analisti olan Kyle Rodda, “Fiyatların buradan biraz daha yükseldiğini görmeliyiz, ancak daha güçlü enerji fiyatlarının, enerji politikasını çözemeyen ve tipik olarak can çekişen büyümeyle uğraşan Avrupa’da stagflasyonist bir karışıma yol açma riski var,” dedi.
Stagflasyon, yüksek enflasyon, durgun ekonomik büyüme ve yüksek işsizlik ile karakterize edilen bir ekonomiyi ifade eder. Euro Bölgesi’nin giderek daha fazla karşılaşma riski altında olduğu bir senaryo.
S&P Global kasım ayında, ECB’nin faiz indirimlerinin hızlanması ve enflasyon görünümünün düşmesine bağlı olarak Euro Bölgesi GSYH büyümesinin 2024 yılında yüzde 0,8’e, 2025 yılında ise yüzde 1,2’ye ulaşacağını öngörmüştür. “Enerji fiyatlarındaki daha belirgin düşüş nedeniyle, enflasyonun 2025 yılında öngördüğümüzden marjinal olarak daha düşük olmasını bekliyoruz.” Bu durum, enerji fiyatlarında yaşanacak bir yükselişin bu tahminleri zayıflatabileceğini göstermektedir.